|
|
|
 Back
Του ΜΑΝΩΛΗ
ΓΛΕΖΟΥ
Ολες
αυτές τις ημέρες, η πλημμυρίδα των απατηλών λέξεων πάει να καταπνίξει το
μόνο που βρίσκεται υπό διωγμό: το δίκαιο.
Λέξεις και εκφράσεις, όπως «ρεαλισμός», «πραγματικότητα», «εθνικό
συμφέρον», «αυτή είναι μια ευκαιρία που δεν θα ξαναπαρουσιαστεί», «μπρος
γκρεμός και πίσω ρέμα» και άλλα παρόμοια ηχηρά, κατακλύζουν τις
εφημερίδες, τα ραδιοφωνικά ηχεία και τις τηλεοπτικές οθόνες. Εκεί, μέσα
στους πλημμυρικούς λεκτικούς χώρους, είναι δύσκολο να ανακαλύψεις αν το
λεκτικό περίβλημα αντιστοιχεί όντως στο εννοιολογικό περιεχόμενο. Είναι
τέτοια η διχοστασία σημαίνοντος και σημαινομένου, που καθίσταται αδύνατη
η αποκατάσταση της αλήθειας, γιατί ξεπερνάει κάθε όριο διάστασης και
φτάνει στην αντιστροφή. Η μορφοποίηση επίσης της οργανικής μονάδας του
λόγου αποσκοπεί, με τις ταυτολογίες, τις δογματικές, τις απόλυτες και
αυταπόδεικτες έννοιες, που δεν επιδέχονται αντίρρηση και αμφισβήτηση,
στο να υποβληθεί ο ακροατής στην ολοκληρωτική υποταγή. Και επειδή όλα
αυτά δεν αντέχουν στο φως της αλήθειας, έρχεται η επίκληση, ως ύστατη
προσπάθεια να πείσει τους αμετάπειστους: να μην παρασυρθούν από το
συναίσθημα, αλλά να κυριαρχήσει η λογική, η ψυχραιμία, η σύνεση, η
νηφαλιότητα. Να μην εμφιλοχωρήσει, συνεπώς, το συναίσθημα. Στη σκέψη μας
να κυριαρχήσει η ψυχρή λογική.
Να ξεχάσουμε, λοιπόν, τους προπηλακισμούς, τους βανδαλισμούς, τη
δολοφονία του Σολωμού, την εξόντωση των 1.600 αιχμαλώτων και ομήρων (τους
οποίους οι διπλωμάτες μας μεταβάπτισαν σε αγνοούμενους, για να μη
δημιουργούνται αντιπαλότητες με τους εισβολείς). Να τα λησμονήσουμε,
λοιπόν, όλα αυτά και να σκεφτούμε λογικά. Οχι σύμφωνα με το συναίσθημα,
αλλά λογικά.
Τι διδάσκει συνεπώς, η λογική;
Η λογική, λοιπόν, μας υποχρεώνει να ερευνήσουμε πρώτ' απ' όλα την
ιστορία. Για να δούμε...
Αιώνες πολλούς, χρόνια χιλιάδες, στο παιχνίδι της εξουσίας φαίνεται σαν
οι αδικημένοι να είναι πάντοτε οι νικημένοι. Σαν τ' αβγό. Το χτυπάς στην
πέτρα, σπάει. Χτυπάς τ' αβγό με την πέτρα, πάλι τ' αβγό σπάει. Η εξουσία,
η όποια εξουσία, που διαχειρίζεται τις τύχες των υπηκόων της, τους
εμποτίζει με αυτό το ιδεολόγημα. Και σπεύδουν αμέσως όλοι οι
παρατρεχάμενοι κονδυλοφόροι της εξουσίας και επενδύουν ιδεολογικά την
οσφυοκαμψία, τον ενδοτισμό, την υποταγή και τη σκλαβιά. Οι ισχυρισμοί
τους «Αυτή είναι η πραγματικότητα. Αυτό απαιτεί ο ρεαλισμός»
καταρρίπτονται από την ίδια την ιστορική πραγματικότητα.
Ιδού τα θετικά παραδείγματα:
- Το Ελληνικό Έθνος απελευθερώθηκε από τεσσάρων αιώνων τουρκική σκλαβιά
χωρίς να έχει συμμαχίες και παρά την αντίδραση της Ιερής Συμμαχίας.
- Το Ελληνικό Έθνος, με το έπος του 1940-41, τη Μάχη της Κρήτης και την
εποποιία της Εθνικής Αντίστασης, κατέρριψε το ώς τότε αήττητο του Αξονα,
αναπτέρωσε το ηθικό των σκλαβωμένων λαών της Ευρώπης και έπαιξε
καθοριστικό ρόλο στη συντριβή του ναζισμού.
Να, όμως και τα αρνητικά παραδείγματα:
- Η έλλειψη αντίδρασης και η αποδοχή της πραγματικότητας και της
υποταγής έφερε το επιδιωκόμενο από τους Τούρκους αποτέλεσμα: οι 360.000
Ρωμιοί της Κωνσταντινούπολης διώχτηκαν και ξεριζώθηκαν, με συνέπεια
σήμερα να απομένουν μόνο 4.000.
- Η έλλειψη αντίδρασης οδήγησε στην καταστρατήγηση της Συμφωνίας της
Λοζάννης, η οποία κατοχύρωνε την Αυτοδιοίκηση της Ίμβρου, όπου δεν
υπήρχε ούτε ένας κάτοικος Τούρκος. Σήμερα, από τους 6.000 Έλληνες που
υπήρχαν στο νησί, δεν απομένουν παρά μόνο 400.
- Η έλλειψη αντίδρασης απέναντι στην επιθετικότητα της Τουρκίας, η οποία
οφείλεται στην πλήρη ανικανότητα (για να μην πω τίποτε άλλο) των
διαχειριστών του Κυπριακού, είχε ως αποτέλεσμα την κατοχή του 1/3 της
Κύπρου, όπου η τουρκοκυπριακή μειοψηφία έχει αναγορευθεί σε ισότιμο
συνομιλητή με την ελληνοκυπριακή πλειοψηφία. Τι έπραξαν εδώ οι περίφημες
συμμαχίες μας (το ΝΑΤΟ και αργότερα η Ε.Ε.);
Αυτά διδάσκει η δόλια η ιστορία. Αλλά εμείς οφείλουμε να αναζητήσουμε το
δίκαιο. Μια μικρή ιστορική αναδίφηση είναι αναγκαία.
*Το 1533, η Οθωμανική αυτοκρατορία επιτίθεται εναντίον της ελληνικότατης
Κύπρου, την οποία κατείχαν οι Ενετοί και την καταλαμβάνει το 1570. Οι
Τούρκοι έσφαξαν τότε γύρω στους 40.000 κατοίκους, έφεραν 3.000 Τούρκους
εποίκους (πέρα από τους στρατιώτες) και άρχισαν πιέσεις για εξισλαμισμό
των Ελλήνων. Πέτυχαν να εξισλαμίσουν το 16% των Ελλήνων, που, μαζί με το
2% των Τούρκων εποίκων και στρατιωτών, αποτελούσαν το 18% των
Τουρκοκυπρίων, που υπήρχαν στην Κύπρο πριν από την εισβολή. Αυτοί οι
αλλαξοπιστήσαντες Έλληνες μετατράπηκαν και σε αλλοεθνείς: όχι μόνο
μωαμεθανοί στο θρήσκευμα, αλλά και Τούρκοι στην εθνικότητα. Πού είναι το
δίκαιο εδώ; Πνίγηκε μέσα στη βία και στο θρησκευτικό φανατισμό.
*Στην Επανάσταση του 1821, η συμμετοχή των Κυπρίων καταπνίγηκε στο αίμα.
Εκατοντάδες σφαγιάστηκαν και οι κρεμάλες για τον αρχιεπίσκοπο Κυπριανό
και άλλους κληρικούς αιωρούνταν έξω από το Σεράι της Λευκωσίας. Εδώ το
δίκαιο κρεμάστηκε.
*Στα 1878 η Κύπρος πωλείται από την
Οθωμανική αυτοκρατορία στους Βρετανούς, οι οποίοι τη μετατρέπουν σε
αποικία της δικής τους αυτοκρατορίας. Οι Ελληνοκύπριοι εξεγείρονται
συνεχώς και φτάνουν στη μεγάλη εξέγερση της 21ης Οκτωβρίου 1931, με
αίτημα την Ένωση με τη μητέρα Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο
πρωθυπουργός της Ελλάδας Ελευθέριος Βενιζέλος καταδίκασε το κίνημα και
κάλεσε τους Κυπρίους «να κάτσουν φρόνιμα, ανεξάρτητα από τις προσταγές
της καρδιάς». Το δίκαιο; Πρέπει να κάτσει φρόνιμα.
*Στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Ελληνοκύπριοι εθελοντές σχημάτισαν το
Κυπριακό Σύνταγμα, που ήρθε να πολεμήσει στην Ελλάδα και στη συνέχεια σε
όλα σχεδόν τα μέτωπα. Συνολικά 30.000 Κύπριοι πολέμησαν εναντίον του
ναζισμού, και τα μνήματα των πεσόντων βρίσκονται σε όλες τις χώρες της
Αφρικής και της Ευρώπης. Απέναντι στα ναζιστικά δόγματα του Χίτλερ, οι
λαοί που τον πολέμησαν αντέταξαν την αυτοδιάθεση. Πού πήγε η αυτοδιάθεση
της Κύπρου με τη λήξη του πολέμου; Πού πήγε το δίκαιο; Εξαφανίστηκε.
*Στις 15 Ιανουαρίου 1950 έγινε το Ενωτικό Δημοψήφισμα, με πρωτοβουλία
της Εθναρχίας: «Διεκδικούμεν την Ενωσιν της Κύπρου μετά της μητρός
Ελλάδος». Αυτό το Δημοψήφισμα, η τότε ελληνική πολιτική ηγεσία το
αρνήθηκε και το ποδοπάτησε. Εδώ το δίκαιο ούτε να το βλέπουμε δεν
θέλουμε.
*Στα 1959 υπογράφηκε η Συμφωνία της Ζυρίχης. Τότε ο πρώτος χωρισμός της
Κύπρου, το ταξίμ (διχοτόμηση, στα τουρκικά), θριάμβευσε μέσα σε 222
σελίδες. Το δίκαιο εδώ βρέθηκε, αλλά διχοτομήθηκε νομικά. Μοιράστηκε
ισότιμα ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους και στους Ελληνοκύπριους. Δεκαπέντε
οι Τούρκοι και τριάντα πέντε οι Ελληνες βουλευτές.
*Στις 20 Ιουλίου 1974, με αφορμή το προδοτικό πραξικόπημα του Σαμψών, οι
Τούρκοι εισβάλλουν στην Κύπρο και φτάνουν ώς την τουρκική συνοικία της
Λευκωσίας. Στις 14 Αυγούστου του 1974, με αεροπορικούς βομβαρδισμούς και
στρατιωτική προέλαση των Τούρκων, 200.000 Ελληνοκύπριοι εκτοπίζονται από
την Καρπασία, την Κερύνεια, τη Μόρφου, την Αμμόχωστο και καταφεύγουν
στην ελεύθερη Κύπρο. Τι έγινε με το νομικά διχοτομημένο δίκαιο; Μα
διχοτομήθηκε και εδαφικά, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί στην κατεχόμενη
από τους Τούρκους Κύπρο ένα (παράνομο και μη αναγνωρισμένο διεθνώς)
τουρκοκυπριακό κράτος.
*Πέρασαν τριάντα χρόνια χωρίς να θέτουμε ως προαπαιτούμενο για
οποιαδήποτε διαπραγμάτευση την απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων
εισβολής και κατοχής από το νησί. Και φτάσαμε στο σχέδιο Ανάν. Στη
Λουκέρνη, Ελληνες και Ελληνοκύπριοι, Τούρκοι και Τουρκοκύπριοι, παρά τις
συμβουλές του Ανάν, δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν. Αρνήθηκαν να δεχτούν
την εδαφική και πολιτική διχοτόμηση της Κύπρου οι Ελληνες. Θεώρησαν λίγα
αυτά που κέρδιζαν οι Τούρκοι. Και στις 24 Απριλίου, Κύπριοι Ελληνες και
Κύπριοι Τούρκοι καλούνται σε δημοψήφισμα έγκρισης ή απόρριψης του 5ου
Σχεδίου Ανάν.
Προσωπικά, δεν είχα σκοπό να μιλήσω, από σεβασμό προς τον κυπριακό λαό,
ο οποίος από μόνος του και ανεπηρέαστος καλείται να αποφασίσει. Αυτή
ήταν η πρόθεσή μου. Αλλά η αφόρητη πολλαπλασιαστική πίεση και ο
εκβιασμός από τους ισχυρούς της Γης και τους ενταφιαστές του Κυπριακού
με υποχρεώνει να μιλήσω, χωρίς συναίσθημα αλλά μόνο με τη λογική και
αναζητώντας το δίκαιο. Μακριά, επίσης, από μένα η βλέψη να επιβάλω σε
οποιονδήποτε την άποψή μου. Απορρίπτω, λοιπόν, το Σχέδιο Ανάν, γιατί:
Πρώτον: Αν πω ναι, εγκρίνω και νομιμοποιώ την εισβολή και την κατοχή του
1/3 της Κύπρου από τα τουρκικά στρατεύματα. Συνεπώς, παραβιάζω τη βασική
αρχή της Ανεξαρτησίας και Εδαφικής Ακεραιότητας κάθε Εθνους. Παραβιάζω
το δικαίωμα Αυτοδιάθεσης των λαών. Παραβιάζω το δίκαιο. Παραβιάζω τη
δική μου ιστορία, γιατί πάντοτε αντιτάχθηκα σε κάθε εισβολή.
Δεύτερον: Αν πω ναι, συμπαρατάσσομαι με τους ισχυρούς της Γης (ΗΠΑ,
Βρετανία), που εκβιάζουν αφόρητα τους Ελληνες και τους Ελληνοκύπριους,
απειλώντας τους με ποικίλα δεινά, σε περίπτωση που αρνηθούν να πουν και
να ψηφίσουν «ναι». Οπως είναι φυσικό, αυτή η ανηθικότητα μου είναι
αδιανόητη και δεν μπορώ να συμπαραταχθώ με καταπιεστές και σφαγείς των
λαών. Μου είναι αδιανόητο να υποστηρίξω τους μηχανισμούς εκφοβισμού και
τρομοκράτησης του Κυπριακού Λαού. Το δίκαιο προστάζει συμπαράταξη με
τους αδικημένους.
Τρίτον: Αν πω ναι, συντάσσομαι με αυτούς που θεωρούν ότι δίκαιο είναι το
δίκαιο του ισχυρού και γι' αυτό υποστηρίζουν ότι: «Μια βεβαιότητα
υπάρχει, ότι ο γεωπολιτικός ρόλος της Τουρκίας για τις ΗΠΑ και την Ε.Ε.
θα είναι όλο και πιο σημαντικός» (Κ. Σημίτης, Ελευθεροτυπία, 7/4/2004).
Πώς να αποδεχθώ, λοιπόν, το «ναι», όταν οι ΗΠΑ θέλουν να αναθέσουν στην
Τουρκία το ρόλο του τοποτηρητή τους στην περιοχή, δηλαδή να θέσω την
πατρίδα μου κάτω από την κηδεμονία της Τουρκίας;
Τέταρτον: Αν πω ναι, αποδέχομαι το προβαλλόμενο επιχείρημα: «Αρα η
επιλογή δεν είναι ανάμεσα σε ένα καλύτερο ή χειρότερο σχέδιο Ανάν. Η
επιλογή είναι ανάμεσα σε αντιπαλότητα και συνεργασία» (Κ. Σημίτης, ό.π.).
Πιστεύω ακράδαντα στη συνεργασία Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, η
οποία θα επιτευχθεί μόνον όταν αφεθούν, έξω από τα συμφέροντα των ξένων,
να τη λειτουργήσουν. Οπως τότε που, παρόλο που είχε ξεσπάσει ο
ελληνο-τουρκικός πόλεμος του 1912-13, οι Ελληνες και οι Τούρκοι της
Κύπρου όχι μόνο δεν αντιμάχονταν οι μεν τους δε, αλλά και συνέτρωγαν στα
εστιατόρια των τουρκομαχαλάδων, με την επίκληση: «Αφήστε, ρε, τον
κουνουσμά (κουβέντα) κι ελάτε να φάμε» (Πλ. Σέρβας, Η κυπριακή τραγωδία,
εκδ. Διάλογος, Αθήνα 1975, σελ. 22).
Πέμπτον: Αν πω ναι, συμφωνώ με όλους εκείνους οι οποίοι προπαγανδίζουν
ότι το όχι σημαίνει καταστροφή και οδηγεί «σε άγονους αγώνες για μια
χίμαιρα» (Κ. Σημίτης, ό.π.). Τα ίδια ακριβώς έλεγαν στον Ελληνικό Λαό
και πριν ξεσηκωθεί το '21 και όταν αγωνιζόταν κατά το Β' Παγκόσμιο
Πόλεμο για τη Λευτεριά του. Προκύπτει, όμως, και ένα ερώτημα: Γιατί,
αλήθεια, γίνεται το Δημοψήφισμα; Μόνο για το «ναι»; Και η μεγαλοστομία
που ξεχειλίζει στα στόματα όλων, ότι «τώρα είναι η ώρα του κυρίαρχου
λαού», μήπως είναι φενάκη;
Εκτον: Αν πω ναι, παραδέχομαι και νομιμοποιώ τη νομική και πολιτική
διχοτόμηση της Κύπρου (πέρα από τη βίαιη, που ισχύει σήμερα). Το σχέδιο
Ανάν δεν είναι τίποτε άλλο παρά η επικύρωση της στρατιωτικής διχοτόμησης
της Κύπρου.
Εβδομον: Αν πω ναι, αποδέχομαι και νομιμοποιώ τον εποικισμό και την
εθνοτική αλλοίωση του πληθυσμού του νησιού. Οπως είναι γνωστό, το
μεγαλύτερο μέρος των Τουρκοκυπρίων, για να ξεφύγουν από το αφόρητο
καθεστώς του Ντενκτάς, εκπατρίστηκαν και κατέφυγαν οι περισσότεροι στο
Λονδίνο. Οι έποικοι που ήρθαν από την Τουρκία ανέρχονται σε 113.000 (σύμφωνα
με στοιχεία του Ταλάτ).
Υπάρχει αντίρρηση σε όλα αυτά; Σε κάθε περίπτωση, δεν αξιώνω αποδοχή των
απόψεών μου, αξιώνω όμως αντίκρουση με επιχειρήματα.
Σημείωση: Δανείζομαι ως τίτλο την ευρηματική ρήση «Yes ή Οχι» του
συντάκτη του «Καιρού» της «Ελευθεροτυπίας», στις 6 Απριλίου 2004.
ΠΗΓΗ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 14/04/2004
Back |
|
|
To the top